Bán khống là gì? Đây là cụm từ xuất hiện với tần suất dày đặc nhưng không mấy nhà đầu tư có thể nắm rõ. Thông thường trong dài hạn, xu hướng tăng là quy luật bởi giả sử một doanh nghiệp đứng yên thì lạm phát hay các yếu tố kinh tế cũng sẽ thúc đẩy nó đi lên. Vì lẽ đó khi đầu tư vào bất kỳ công cụ tài chính nào chúng ta cũng hy vọng thị trường tăng trưởng, mua khi giá thấp và chốt lời khi giá cao.

Tuy nhiên với bán khống (short selling), bạn không cần phải chờ đợi thị trường có xu hướng tăng mới có thể giao dịch. Đó là lí do mà các công cụ phân tích về xu hướng đảo chiều giảm không chỉ giúp nhà đầu tư chốt lời. Mà nó còn là một tín hiệu để cho các nhà đầu tư mở một vị thế bán khống. Vậy rốt cuộc bán khống là gì? bạn có thể tham gia bán khống được không? Những công cụ tài chính nào đang cho phép bán không và làm bằng cách nào? Hãy tìm hiểu về vấn đề này trong bài viết hôm nay!

Bán khống là gì?

Bán khống hay Short selling, short sales, short ở thị trường Việt Nam đều có thể hiểu như nhau. Nó có nghĩa là nhà đầu tư bán một công cụ tài chính (chứng khoán, CFD, hàng hóa,…) dù không sở hữu chúng. Nhà đầu tư sẽ vào vị thế bán khống khi phân tích kỹ thuật với nhiều chỉ báo cho thấy một xu hướng giảm nhiều khả năng sẽ xảy ra.

Nghe thì có vẻ đơn giản, tuy nhiên bạn không sở hữu tài sản thì bán bằng cách nào?

Short selling – bán khống truyền thống

Theo phương pháp truyền thống, các nhà đầu tư sẽ phải vay cổ phiếu (thường là từ sàn giao dịch) và bán ra. Sau khi giá xuống thấp thì mua lại cổ phiếu và trả cho bên cho vay. Điều kiện để bán khống là phải có tài sản kỹ quỹ, bị thu phí hoa hồng và lãi cho vay.

Tóm lại, là các bước bán khống là:

• Mượn một lượng cổ phiếu từ sàn giao dịch
• Vào lệnh bán khi giá cổ phiếu ở mức cao như bạn suy đoán
• Khi giá giảm như mong đợi, đóng lệnh bằng cách mua lại lượng cổ phiếu trên và trả cho sàn.

* Hiện tại thị trường chứng khoán Việt Nam vẫn đang áp dụng giao dịch T+2 và chưa được phép bán khống. Theo chỉ thị mới, trong năm nay có thể các nhà đầu tư có thể bắt đầu giao dịch chứng khoán trong ngày (T+0) và bán khống chứng khoán.

Ví dụ: Giá của cổ phiếu XYZ hiện tại đang ở mức 20$. Các công cụ phân tích của bạn đang dự báo thị trường sắp giảm sâu. Vì thế bạn quyết định vay từ sàn để 100 cổ phiếu XYZ. Sau một thời gian cổ phiếu giảm xuống còn 10$ và bạn quyết định mua lại số cổ phiếu này và trả cho sàn.

=> Vậy thì lãi của bạn là 100$ x (20$-10$) = 1000$ (chưa tính lãi vay và phí hoa hồng)

Tuy nhiên nếu không may giá lại tăng cao lên tới 30$ thì bạn sẽ phải mua lại với giá này để trả cho sàn.

=> Vậy thì bạn lỗ 100$ x (30$-20$)= 1000$ (chưa tính lãi vay và phí hoa hồng)

Short selling với cổ phiếu CFD

Nếu chọn giao dịch với CFD, bạn có thể bán khống mà không cần tới ký quỹ. Bởi vì bản chất CFD (hợp đồng chênh lệch) là giao dịch dựa trên biến động giá của tài sản chứ không phải là thực sự sở hữu. Nó đơn giản là hợp đồng giữa trader và sàn giao dịch. Khi đóng lệnh tức là hợp đồng kết thúc, 2 bên thanh toán cho nhau dựa trên giá hiện tại.

Các thị trường có thể bán khống CFDs:

• Cổ phiếu CFD (Apple, Facebook,…)
• ETF CFD
• Chỉ số CFD ( CAC40, S & P500,…)
• Hàng hóa CFD (Vàng, Dầu WTI,…)
• Cặp tiền tệ Forex (EURUSD, USDJPY,…)

Vì không cần phải vay hay trả phức tạp như cách bán khống truyền thống ở trên. Vì vậy mà bán khống chứng khoán CFDs trở nên cực kỳ phổ biến. Các lợi thế khi bán khống CFDs có thể nhận được là:

• Đòn bẩy cao: Tùy theo loại tài khoản mà bạn có thể mở vị thế cao gấp nhiều lần số dư trong tài khoản.
• Mua/ bán theo hướng tăng hay giảm đều được. Không bị tính thêm phí short selling.
• Giao dịch chứng khoán: Bán có thể mở vị thế short với rất nhiều các mã cổ phiếu lớn trên toàn thế giới.

Ưu – nhược điểm của bán khống – Short selling

Bán khống tạo ra rất nhiều cơ hội cho nhà đầu tư. Đặc biệt là có một tin tức xấu làm ảnh hưởng tới giá và khả năng rất cao giá sẽ giảm sâu. Tuy nhiên, rủi ro từ thị trường là luôn có và việc vay để mở vị thế kéo theo một loạt rủi ro tăng thêm nữa. Vì vậy hãy cùng tìm hiểu qua ưu-nhược điểm của short selling trước khi quyết định có nên áp dụng bán khống vào chiến lược giao dịch của mình không?

Ưu điểm của bán khống là gì?

Lợi nhuận cao: Bán khống cho phép nhà đầu tư giao dịch ngay cả khi thị trường không đi lên. Vì thế thây vì chỉ tìm kiếm chỉ báo đảo chiều tăng thì khi nhận thấy cái chỉ báo của xu hướng giảm bạn cũng có thể vào lệnh ngay.

Tăng tính thanh khoản: Thị trường sẽ khớp lệnh dựa trên như cầu mua và bán thực tế. Vì thế khi thị trường có xu hướng giảm thì nhiều người sẽ mua vào. Cho nên bán khống sẽ giúp tăng lượng bán ra để giữ cân bằng và tăng tính thanh khoản cho thị trường.

Hạn chế bong bóng thị trường: Bán khống khiến cho lượng cung tăng lên và đẩy giá xuống. Vì vậy các công ty niêm yết đang thao túng cổ phiếu, thông đồng nhau mua nhiều để đẩy giá lên sẽ dễ dàng bị lật tẩy.

Nhược điểm của bán khống là gì?

Bên cạnh việc có nhiều cơ hội để giao dịch và tăng lợi nhuận thì bán khống cũng đi kèm với rất nhiều rủi ro. Chẳng hạn như:

Gặp thua lỗ: Bạn đang vay cổ phiếu từ sàn để giao dịch. Vì vậy không chỉ trả lãi vay mà bạn còn cần tuân thủ các quy định về thế chấp. Bạn cần giữ mức kỹ quỹ tối thiểu 40% chẳng hạn (tùy sàn). Khi mà tài sản bạn ký quỹ bị giảm giá vượt khỏi ngưỡng 40%; thì bạn sẽ cần phải bổ sung kỹ quỹ để quay về mức cho phép. Trong trường hợp này bạn sẽ được được một call margin yêu cầu ký quỹ bổ sung hoạch đóng bớt vị thế. Các vấn đề có thể gặp phải khác bạn nên tham khảo thêm về margin và call margin, full margin để tránh việc cháy tài khoản.

Short Squeeze: Bạn vay để short selling và tới hạn bạn phải mua lại để trả cho sàn. Khi mua lại thì sẽ đẩy giá tăng lại và nó ảnh hưởng tới những người bán khống nói chung.

Tác động từ quy định pháp luật: Một số lĩnh vực nếu như có dấu hiệu đầu cơ mạnh sẽ bị siết lại bằng các quy định nào đó để ổn định thị trường. Và chắc chắn việc này sẽ có hại cho phe bán khống.

Trái với xu hướng chung: Theo thời gian, xu hướng chung của thị trường là tăng. Việc bán khống tức là đặt cược vào xu hướng giảm rõ ràng là đi ngược lại với thị trường.

Kết luận

Dựa vào nhưng lợi thế cũng như rủi ro mà bản thân có thể gặp phải nếu mở vị thế bán khống (short selling). Mình nghĩ các bạn có thể tự cân nhắc có nên áp dụng hay không. Tuy nhiên mình cũng phải nói thêm, bán khống chỉ nên áp dụng khi bạn sử dụng thành thạo các phương pháp phân tích kỹ thuật với tần suất giao dịch thành công cao. Một xu hướng đảo chiều giảm nên được xác nhận bởi nhiều chỉ báo hỗ trợ. Nếu thất bại bạn sẽ phải thua lỗ gấp nhiều lần so với giao dịch thông thường.

Vậy là mình đã chia sẻ một cách cơ bản nhất về bán khống là gì? bạn có thể tham gia bán khống được không? Những công cụ tài chính nào đang cho phép bán không và short selling bằng cách nào? Hy vọng các thông tin này có thể cung cấp nhiều kiến thức đầu tư cho bạn.

Tổng hợp: Tienaogiatot.com