Nếu bạn đang quan tâm tới bất kỳ một loại tiền điện tử nào, có lẽ việc đầu tiên luôn phải chọn một sàn giao dịch tốt để bắt đầu. Và khi tìm hiểu về sàn điện tử thì những cái tên như Binance, Houbi, Kraken,… thật không còn xa lạ gì. Nó có hình thức tương tự như các sàn giao dịch chứng khoán và đều là các sàn tập trung (CEX). Cùng với sự phát triển mạnh mẽ của tiền điện tử thì trong 5 năm qua, các sàn giao dịch phi tập trung (DEX) cũng bắt đầu nổi lên như để thay thế sàn CEX. Nó mang đến nhiều ưu điểm vượt trội hơn những cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro.

Vì lẽ đó bài viết hôm nay sẽ giải thích với các bạn sàn DEX là gì? Sàn CEX là gì? So sánh sàn DEX và CEX để hiểu rõ hơn ưu điểm cũng như hạn chế của mỗi loại sàn giao dịch này.

Sàn DEX là gì?

DEX (sàn giao dịch phi tập trung) là loại sàn giao dịch xây dựng dựa trên blockchain. Nó ra đời để khắc phục những thiếu sót của sàn CEX. Nên được gọi là thế hệ tiếp theo của sàn CEX. Hệ thống của nó không bị kiểm soát bởi bất kỳ một thực thể tập trung nào. Thay vào đó, mọi giao dịch trên sàn DEX đều được thực hiện và kiểm soát bằng một quy trình tự động; và thực hiện thông qua một smart contact. Chính tính khả dụng của các smart contacts giúp cho các giao dịch trên sàn phi tập trung trở nên nhanh chóng và phí rẻ hơn.

Ví dụ về sàn DEX: Uniswap (Ethereum); Pancakeswap (Binance chain); Switcheo Network (Ethereum, NEO và EOS); SushiSwap (Ethereum); Compound Finance hay Curve Finance,…

Trong khi sàn CEX sử dụng khung phần mềm custodial (sàn sẽ lưu private keys của khách). Thì sàn DEX sử dụng khung phần mềm là non-custodial cho nên tất cả người dùng đều có thể tự kiểm soát private keys khi giao dịch trên DEX. Không phải khi nền tài chính phi tập trung (DeFi) nổi lên thì DEX mới phát triển; mà nó đã bùng nổ từ thời điểm mà sàn DEX – Uniswap xuất hiện. Thống kê từ Coinbase, trong quý I/2021; có khoảng 217 tỷ USD giao dịch đã chảy qua các sàn giao dịch phi tập trung. Tính đến tháng 4/2021, đã có hơn hai triệu nhà giao dịch DeFi; tăng gấp 10 lần so với tháng 5 năm 2020.

So sánh sàn DEX và CEX

Dù theo thống kê, khối lượng giao dịch của các sàn phi tập trung (DEX) tăng trưởng rất cao. Tuy nhiên, về cả số lượng sàn lẫn khối lượng giao dịch trên sàn thì DEX vẫn khó có thể so sánh với sàn CEX được. Tuy nhiên tiềm năng của nó trong tương lai là cực kỳ tươi sáng. Vậy liệu nó có đủ khả năng thay thế sàn CEX không? Hãy cùng tìm hiểu những ưu-nhược điểm của mỗi loại sàn ngay sau đây:

Có thể bạn quan tâm: Sàn Bitcoin uy tín T-rex

Ưu – nhược điểm của sàn DEX là gì?

Ưu điểm:

• Bảo mật cao, khó bị hack: Sàn DEX để người dùng tự kiểm soát private keys cũng như không cần cung cấp thông tin. Vì vậy hacker không thể tấn công vào cơ sở dữ liệu lưu trữ tại sàn như ở sàn CEX.
• Phí giao dịch thấp hơn: Chủ yếu là phí gas blockchain.
• Không gian lận: Sàn giao dịch hoàn toàn tự động và không có bên thứ ban tác động nên sẽ không có gian lận.
• Tích hợp NFT và DeFi: Người dùng có thể tiếp cận được với thế giới smart contacts, dApps với nhiều dịch vụ như cho vạy, đặt cược,…
• Nhiều loại token hơn: Thanh khoản trên sàn là do chính cộng đồng tạo ra chứ không phải do sàn niêm yết. Nên với bất kỳ đồng token nào chỉ cần có cung-cầu bạn đều có thể giao
• Ít bị ảnh hưởng bởi quy định: Không bên thứ nên không bị giám sát bởi chính phủ. Các lệnh cấm tiền điện tử ở một vài quốc gia sẽ không có hiệu lực với sàn DEX.

Nhược điểm:

• Tính thanh khoản thấp: Công đồng là người tạo ra thanh khoản. Nhưng DEX vẫn còn là khái niệm mới nên volume giao dịch còn ít.
• Tổn thất tạm thời cho nhóm tạo thanh khoản: bạn ký quỹ tiền điện tử vào pool thanh khoản. Khi một nhà giao dịch rút ra khỏi pool sẽ khiến giá giảm và khiến bạn bị tổn thất. Nhưng nó chỉ tạm thời và giá có thể khổi phục lại.
• Tự kiểm soát keys: Tự giữ private keys cũng mang đến rủi ro nếu bạn vô tình để mất hoặc các khóa bị hủy thì không thể khôi phục được.

Ưu-nhược điểm của sàn CEX là gì?

Ưu điểm:

• Tính thanh khoản cao: Các sàn nổi tiếng có khối lượng giao dịch cực kỳ lớn làm tăng tính thanh khoản.
• Giao dịch với Fiat và ngược lại: Bạn có thể nạp tiền fiat và mua tiền điện tử và ngược lại.
• Dịch vụ đa dạng: Ngoài việc cung cấp nền tảng giao dịch với các loại tiền điện tử; sàn CEX còn cung cấp cho nhà đầu tư các loại giao dịch khác. Chẳng hạn như ký quỹ, phái sinh, đặt cược, cho vay ký quỹ,…
• Thân thiện với người dùng: Giao diện đơn giản là điều mà sàn DEX cũng đang nỗ lực học hỏi từ các sàn CEX. Mọi thứ được đồng bộ nhanh chóng với khả năng truy cập dễ dàng và các tùy chọn tương ứng.
• Giao dịch nhanh chóng: Vì có một trung gian thứ 3 để xử lý giao dịch mỗi ngày chứ không phải thông qua khả năng của blockchain. Nên sàn CEX có thể xử lý hàng nghìn giao dịch mõi giây.

Nhược điểm:

Có thể bị hack: Sàn CEX chính là nơi lưu trữ thông tin người dùng cũng như tài sản ký gửi của khách hàng. Đồng thời, các sàn CEX thường sẽ có ví trên sàn như một phần của hệ thống. Khi tham gia, người dùng bắt buộc phải tin tưởng và giao phó tài sản, thông tin của mình. VÌ lẽ dó, các hacker cũng thường nhắm vào điều này và tấn công các sàn tập trung.

Tuân theo quy định chính phủ: Là một chủ thể thực buộc các sàn phải tuân theo quy định pháp lý tại nơi hoạt động. Nhằm tránh rửa tiền, sử dụng trái phép thông tin khách hàng,…

Có thể bạn quan tâm: Sàn VNDC là gì?

Kết luận

Cả sàn DEX và CEX đều sẽ mang đến những ưu điểm nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro. Tuy nhiên bạn có thể thử giao dịch với cả hai sàn này để tìm ra những cơ hội tốt nhất. Mặc dù sàn DEX hiện tại vẫn còn nhiều hạn chế và chưa được nhiều người biết đến. Tuy nhiên trong tương lai với sự phát triển của NFT và DeFi thì nó dự sẽ mang đến cho bạn rất nhiều cơ hội tốt.

Vậy là mình đã chia sẻ về sàn DEX là gì? Nó khác gì so với sàn CEX. Đồng thời so sánh ưu và nhược điểm của sàn DEX và CEX để các bạn có thể hiểu rõ hơn về các loại sàn giao dịch phổ biến hiện nay. Hy vọng các thông tin này sẽ thực sự hữu ích đối với bạn. Chúc các bạn giao dịch thành công!

Tổng hợp: Tienaogiatot.com